Anotace
Seminář bude věnován vzájemným vztahům polské literatury 20. století a židovské religiózní, zejména mystické tradice. Krátce uvede téma judaismu a židovské mystiky a zasadí jej do polského kulturního i historického kontextu, z teoretického hlediska si povšimne možných způsobů literárního zpracování a následné interpretace židovských religiózních motivů či témat i možných způsobů jejich následné interpretace. Stěžejní část semináře bude věnována analýze literárních textů vybraných polských autorů (Aleksander Wat, Bruno Schulz, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, Julian Stryjkowski, Henryk Grynberg, Manuela Gretkowska, Olga Tokarczuk ad.) ve světle jejich (možných) vztahů k židovské náboženské tradici.
Základní okruh témat:
- Židé v Polsku (stručný historický přehled)
- Kabala - židovská mystická tradice
- Metodologické vymezení: Židovská literatura? Polsko-židovská literatura? Polská literatura?
- Literárně teoretický úvod: možnosti interpretace religiozních motivů v literárních textech
- Židovská mystická tradice a polská literatura: analýza konkrétních literárních textů (Bruno Schulz, Bolesław Leśmian, Czesław Miłosz, Julian Stryjkowski, Henryk Grynberg, Manuela Gretkowska, Olga Tokarczuk...)
Výběrová sekundární literatura:
ADAMCZYK-GARBOWSKA, Monika: Odcienie tożsamości. Literatura żydowska jako zjawisko wielojęzyczne, Lublin 2004
BUKWALT, Miłosz: Literackie portrety żydowskich ojców w prozie Brunona Schulza i Danila Kiša, Vratislav 2003
HERTZ, Aleksander: Żydzi w kulturze polskiej, Varšava 2003
IDEL, Moše: Kabala. Nové pohledy, Praha 2004
ŁOCH, Eugenia: Literackie portrety Żydów, Lublin 1996
OWCZARSKI, Wojciech: Miejsca wspólne, miejsca własne. Leśmian, Schulz, Kantor, Gdańsk 2006
PANAS, Władysław: Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza, Lublin 1997
PANAS, Władysław: Pismo i rana: szkice o problematyce żydowskiej w literaturze, Lublin 1996
PIEKARSKI, Ireneusz: Z ciemności. O twórczości Juliana Stryjkowskiego, Vratislav 2010
PROKOP-JANIEC, Eugenia: Międzywojenna literatura polsko-żydowska jako zjawisko kulturowe i artystyczne, Krakov 1992
SADEK, Vladimír: Židovská mystika, Praha 2003
SCHOLEM, Gershom: Kabala a její symbolika, Praha 1999
SCHOLEM, Gershom: Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki, Varšava 2007
SOBOLEWSKA, Anna: Czytanie kabały. In Mistyka dnia powszedniego, Warszawa : 1992, s. 189-222.
UNTERMAN, Alan: Żydzi - wiara i życie, Varšava 2005
ŻUREK, Sławomir Jacek: Synowie księżyca. Zapisy poetyckie Aleksandra Wata i Henryka Grynberga w świetle tradycji i teologii żydowskiej, Lublin 2004