Abstrakt
Paťav, hoj baro kotor romaňa literaturatar andre varekanutňi Čehoslovakija lekhade o džuvľa, hin oda buter sar andre luma u nane maškar lende ča terne edukimen autorki. Pro egzemplos: maškar 13 autori so dži adaďives dine avri solo publikacija andre romaňi čhib andre Čechiko republika hin (pašal 8 murša) the 5 džuvľija u savore uľile dži 50. berša 20. šelberšestar. The baro percentos džuvľa hin maškar o romane autori so publikinen andro majoritna čhiba. The andro antologiji hin baro percentos džuvľa – lekhaďa, u avka hin the la beletrijaha andro romane mediji, u na ča akana, the čirla.
Soske hin e situacija ajsi, thovav duj hipotezi:
Jekh hipoteza hin o charakteris saveha džal socialno organizacija andro komuniti so vakeren centralnone romane dijalektenca. Ola komuniti dživen imar šela berša bešindos andro gadžikane gava (vaj paš lende), andro intenzivneder kontaktos la majoritaha sar pro egzemplos o maškararutňaeuropakere Lovara. Perdal e majorita avľas andre lengeri kultura buter modernita u latar kovľiľas o patrijarchatos.
Aver hipoteza šaj avel, hoj o komunisticko režimos andre peskere asimilacijakere tendenciji zoraľarlas the socijalno mobilita buter sar has pre Raťutňi rig („o Zapados /Westos“).
Andre peskero referatos ola tezi zoraľarďom argumentenca the egzemplenca.